เป็นเวลาหลายปีที่โทรศัพท์ขนาดเล็กมีฐานแฟนคลับที่เหนียวแน่น เนื่องจากขนาดกะทัดรัดที่ใช้มือเดียวได้และไม่หนักกระเป๋า แต่ในปี 2025 โทรศัพท์ขนาดเล็กไม่สมเหตุสมผลอีกต่อไป ไม่ใช่เพราะผู้คนไม่ต้องการมันแล้วเพียงอย่างเดียว แต่เป็นเพราะข้อเสียนั้นมากและใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ เมื่อเทคโนโลยีพัฒนาขึ้น
5 ข้อจำกัดของโทรศัพท์ขนาดเล็ก ได้แก่
1. อายุการใช้งานแบตเตอรี่: ข้อเสียเปรียบที่ใหญ่ที่สุด
ปัญหาใหญ่ที่สุดของโทรศัพท์ขนาดเล็กในปัจจุบัน คืออายุการใช้งานแบตเตอรี่ เนื่องจากแบตเตอรี่สมาร์ทโฟนต้องอาศัยพื้นที่ทางกายภาพ ตัวเครื่องที่เล็กลงจึงหมายถึงพื้นที่น้อยลงสำหรับเซลล์แบตเตอรี่ไปโดยปริยาย
แม้จะมีความก้าวหน้าในด้านเคมีของแบตเตอรี่และประสิทธิภาพการใช้พลังงานที่เพิ่มขึ้นจากชิปเซ็ต 3 นาโนเมตร แต่โทรศัพท์ขนาดเล็กก็ยังสู้โทรศัพท์ขนาดใหญ่ในด้านนี้ไม่ได้ อีกทั้งเทคโนโลยีในปัจจุบัน เช่น 5G หน้าจอรีเฟรชเรทสูง ฯลฯ ก็ใช้พลังงานมากขึ้น ทำให้ขนาดของแบตเตอรี่เป็นเรื่องที่สำคัญขึ้นไปอีก
ตัวอย่างเช่น iPhone 13 Mini แม้จะมีการผสานรวมฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ที่แน่นหนาของ Apple ก็ยังไม่สามารถสู้กับอายุการใช้งานแบตเตอรี่ของ iPhone 13 รุ่นที่ใหญ่กว่าได้
2. ประสิทธิภาพคอขวดและข้อจำกัดด้านความร้อน
ขนาดตัวเครื่องยังส่งผลต่อประสิทธิภาพ ในปี 2025 ชิปเรือมีประสิทธิภาพแรงขึ้น แต่มันก็สร้างความร้อนเช่นกัน อุปกรณ์ขนาดใหญ่จะมีพื้นที่ผิวมากขึ้นสำหรับการกระจายความร้อน ทำให้สามารถรักษาระดับประสิทธิภาพสูงสุดได้อย่างต่อเนื่อง อย่างไรก็ตาม โทรศัพท์ขนาดเล็กมีปัญหาข้อจำกัดด้านความร้อน ทำให้เมื่อตัวเครื่องร้อนขึ้นชิปประมวลผลจะลดความเร็วลงอย่างรวดเร็ว ซึ่งนำไปสู่ประสิทธิภาพที่ลดลงระหว่างการเล่นเกม การเรนเดอร์วิดีโอ หรือแม้แต่การทำงานหลายอย่างพร้อมกันหนักๆ
ระบบระบายความร้อนที่ต้องใช้พื้นที่กายภาพมาก เช่น vapor chambers และแผ่นกระจายความร้อนกราไฟท์ กลายเป็นมาตรฐานในสมาร์ทโฟนระดับพรีเมียม ทำให้โทรศัพท์ขนาดเล็กที่ขาดระบบเหล่านี้มีแนวโน้มที่จะเกิดความร้อนสูงเกินไป จึงอาจทำให้ประสิทธิภาพในโลกความเป็นจริงลดลงแม้ว่าจะใช้ชิปเดียวกับสมาร์ตโฟนรุ่นใหญ่กว่า
3. เครือข่าย 5G และการเชื่อมต่ออื่นๆ
การเปลี่ยนไปใช้ 5G ยังทำให้โทรศัพท์ขนาดเล็กใช้งานได้จริงน้อยลง สมาร์ทโฟนสมัยใหม่มีเสาอากาศหลายตัวเพื่อการรับสัญญาณที่ดีขึ้น ความเร็วที่สูงขึ้น และดีเลย์ที่ต่ำกว่า ทำให้มั่นใจได้ถึงการเชื่อมต่อที่เสถียรในพื้นที่แออัด แต่โทรศัพท์ขนาดเล็กมักมีจำนวนเสาอากาศน้อยกว่า ซึ่งนำไปสู่การรับสัญญาณที่อ่อน ความเร็วที่ช้าลง และการใช้พลังงานแบตเตอรี่เพิ่มขึ้น เนื่องจากอุปกรณ์ทำงานหนักขึ้นเพื่อรักษาสัญญาณการเชื่อมต่อ
นอกจากนี้ เทคโนโลยีการเชื่อมต่อใหม่ๆ เช่น Wi-Fi 7 และ mmWave 5G ต้องการตำแหน่งที่เหมาะสมของส่วนประกอบภายใน ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำได้ยากกว่ามากในกรอบขนาดกะทัดรัด ทำให้โทรศัพท์ขนาดเล็กไม่ค่อยเหมาะกับผู้ใช้ที่ต้องการเครือข่ายที่รวดเร็วและเสถียร
4. ซอฟต์แวร์และการออกแบบแอปทำมาเพื่อหน้าจอใหญ่
แอปต่างๆ ได้พัฒนาไปพร้อมกับฮาร์ดแวร์ และประสบการณ์มือถือในปัจจุบันได้รับการออกแบบโดยคำนึงถึงหน้าจอที่ใหญ่ขึ้น แอปโซเชียลมีเดีย แอป productivity และแม้แต่บริการสตรีมมิ่งต่างก็มักมีขนาดหน้าจอขั้นต่ำที่กำหนดไว้ (ซึ่งปัจจุบันหมายถึง 6 นิ้วขึ้นไป) โดยออกแบบให้มีองค์ประกอบ UI เว้นระยะห่างตามนั้น ส่งผลให้โทรศัพท์ขนาดเล็กมักจะถูกบังคับให้มีการจัดวางองค์ประกอบแอปที่คับแคบ และจุดสัมผัสในแอปที่เล็กลง
แม้ว่าแอปบางแอปจะมีตัวเลือกการปรับขนาด แต่ประสบการณ์โดยรวมบนโทรศัพท์ขนาดกะทัดรัดให้ความรู้สึกที่ไม่เนี๊ยบ ไม่ว่าจะเป็นข้อความที่ถูกตัดออก หรือ UI องค์ประกอบที่รู้สึกแน่นเกินไป หรือการทำงานแบบมัลติทาสก์แบบแบ่งหน้าจอที่ไม่สามารถใช้งานได้จริง
สิ่งที่กล่าวมาทำให้โทรศัพท์ขนาดเล็กให้ความรู้สึกเหมือนเป็นสิ่งที่ไม่ค่อยมีความสำคัญในโลกที่ออกแบบมาสำหรับหน้าจอที่ใหญ่ขึ้น
5. แนวโน้มผู้บริโภคเปลี่ยนแปลงไป
คนส่วนใหญ่ไม่ต้องการโทรศัพท์ขนาดเล็กอีกต่อไป แม้ว่าความต้องการอุปกรณ์ขนาดกะทัดรัดจะมีอยู่ แต่มันเป็นตลาดเฉพาะ ไม่ใช่ตลาดกระแสหลัก ผู้ผลิตให้ความสำคัญกับการดึงดูดมวลชน และยอดขายแสดงให้เห็นอย่างสม่ำเสมอว่าผู้คนชอบหน้าจอที่ใหญ่ขึ้น
แม้แต่ Apple ซึ่งครั้งหนึ่งเคยสนับสนุนโทรศัพท์ขนาดเล็กด้วยซีรีส์ iPhone SE และ Mini ก็ยังออกเริ่มออกห่างจากสิ่งนี้ โดยยกเลิก iPhone ไซส์เล็กไปตั้งแต่ 13 mini และ iPhone SE 4 ที่กำลังจะมาก็จะมีขนาดจอ 6.1 นิ้ว หรือ Asus ก็ได้ผลิตสมาร์ตโฟนเรืออย่าง Zenfone 10 เป็นรุ่นสุดท้ายที่มีขนาดกะทัดรัดจริงๆ
โทรศัพท์ขนาดเล็กกำลังพัฒนา ไม่ได้หายไป
ในปี 2025 โทรศัพท์ขนาดเล็กกำลังพัฒนามากกว่าที่จะหายไป แม้ว่าอายุการใช้งานแบตเตอรี่ ประสิทธิภาพ การเชื่อมต่อ และการเพิ่มประสิทธิภาพแอปยังคงเอื้อให้อุปกรณ์ขนาดใหญ่ แต่แบรนด์ต่างๆ กำลังปรับตัวเข้ากับความต้องการตัวเลือกที่กะทัดรัดมากขึ้น อย่างเช่นการเปิดตัวสมาร์ตโฟนพับได้ที่เป็นได้ทั้งสมาร์ตโฟนขนาดเล็กและขนาดใหญ่
นอกจากนี้ คำจำกัดความของโทรศัพท์ขนาดเล็กกำลังเปลี่ยนไป สิ่งที่ครั้งหนึ่งเคยเป็นอุปกรณ์ขนาดใหญ่ที่ 6 นิ้ว ตอนนี้ถือว่ามีขนาดค่อนข้างกะทัดรัดแล้ว
