หลายๆคนคงจะเคยดูหนังเรื่อง Transcendence ที่นำเอาสมองมนุษย์มาทำการก๊อปปี้ในรูปแบบดิจิทัลแล้วอัพโหลดเข้าคอมพิวเตอร์ เพื่อให้อัตลักษณ์ยังคงอยู่ต่อไป แต่ใครจะไปคิดล่ะครับว่า สิ่งที่พูดถึงอยู่นั้นกลับไม่ได้มีอยู่แค่ในนิยายไซไฟ อีกต่อไป เมื่อวันอังคารที่ 12-11-2019 Elon Musk ให้สัมภาษณ์เป็นพอดแคสต์กับ Lex Fridman พูดถึงความก้าวหน้าในการวิจัยพัฒนาของ Neuralink ซึ่งเป็นบริษัทที่เขาร่วมก่อตั้งในปี 2016

Neuralink คืออะไร?

Neuralink เป็นบริษัทอีกแห่งที่ก่อตั้งโดย Elon Musk เมื่อปี 2017 มีเป้าหมายเชื่อมสมองเข้ากับคอมพิวเตอร์เพื่อประโยชน์ทางการแพทย์ และความสำเร็จอย่างแรกของ Neuralink คือ “สายสื่อประสาท” (threads) สำหรับเชื่อมต่อสมองมนุษย์ที่เป็นอัมพาตหรือเป็นโรคเกี่ยวกับสมองเข้ากับคอมพิวเตอร์ โดยสายสื่อประสาทนี้มีเส้นผ่านศูนย์กลางเพียง 4 ถึง 6 ไมโครเมตร (เล็กกว่าเส้นผมมนุษย์มาก) อีกทั้งเครือข่ายสายสื่อประสาทของ Neuralink มีขั้วไฟฟ้า (electrodes) สำหรับรับสัญญาณประสาทจากสมองมากถึง 3,072 ขั้ว ในสายสื่อประสาท 96 เส้น ระบบเชื่อมสมองเข้ากับคอมพิวเตอร์ที่มีในปัจจุบันพัฒนาโดย Brown University ในชื่อ BrainGate ซึ่งมีการใช้งานจริงแล้ว แต่ BrainGate มีขั้วไฟฟ้าเพียง 128 ขั้ว ทำให้รับส่งข้อมูลกับสมองได้น้อยกว่าของ Neuralink มาก รวมทั้งตัวสายสื่อประสาทเองก็มีความแข็ง ทำให้ในระยะยาวอาจก่อให้เกิดความเสียหายกับสมองเองเพราะสมองมนุษย์นั้นมีการเคลื่อนที่ในกะโหลก ซึ่งสายสื่อประสาทของ Neuralink นี้จะอ่อนกว่า 

ความสำเร็จต่อมาของ Neuralink คือการพัฒนาหุ่นยนต์ที่ใช้ฝังสายสื่อประสาทดังกล่าวเข้าศีรษะมนุษย์ หน้าตาของหุ่นยนต์คล้ายกับกล้องจุลทรรศน์ผสมจักรเย็บผ้า สามารถฝังสายสื่อประสาทได้ 6 เส้นต่อนาที โดยการทำงานจะอัตโนมัติทั้งหมดเพื่อความแม่นยำ ซึ่งหุ่นยนต์นี้สามารถเลี่ยงเส้นเลือดเพื่อลดความระคายเคืองในสมองได้เองด้วย เมื่อฝังสายสื่อประสาทเข้ากับสมองได้แล้ว ก็ต้องเชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์ ซึ่ง Neuralink ได้พัฒนาชิปสำหรับอ่านข้อมูลจากสมองเพื่อติดตั้งไว้ในศีรษะมนุษย์ด้วย โดยขณะนี้ยังต้องเชื่อมต่อผ่านพอร์ต USB-C อยู่

แต่วางแผนไว้ว่าในอนาคตชิปนี้จะทำงานได้แบบไร้สายระบบสายสื่อประสาทของ Neuralink ยังต้องพัฒนาต่ออีกมาก รวมถึงการขออนุญาตจาก FDA ซึ่งจะกินเวลานานมากด้วย แต่ทีมงานก็หวังว่าจะเริ่มทดลองในมนุษย์ได้ภายในไตรมาสที่สองปีหน้า

อีลอน มัสก์ เชื่อว่า AI Brain Chips จะสามารถแก้ปัญหาหลายอย่างที่เกี่ยวข้องกับสมองมนุษย์ เขาบอกว่า Neuralink จะเข้ามารักษา โรคจิตเภท และ ออทิสติก Schizophrenia หรือ โรคจิตเภท เป็นกลุ่มอาการของโรคที่มีความผิดปกติของความคิด ทำให้ผู้ป่วยมีการรับรู้ไม่ตรงกับความเป็นจริง มีผลเสียต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน เช่น การดูแลตัวเอง การใช้ชีวิตในสังคม Autistic หรือ Autism Spectrum Disorders คนทั่วไปเรียกว่า ออทิสติก คือ ภาวะระบบประสาททำงานซับซ้อน มีปัญหาเกี่ยวกับปฏิสัมพันธ์กับผู้คนในสังคม พัฒนาการทางภาษา และทักษะการสื่อสารด้อยกว่าคนปกติ ผู้ป่วยออทิสติกมักมีพฤติกรรมทำอะไรเหมือนเดิมซ้ำ ๆ เช่น โยนของไปมา สะบัดมือซ้ำ ๆ หรือชอบพูดเลียนแบบ อาการอาจรุนแรงหรือไม่รุนแรงก็ได้ ในคนที่มีความจำเสื่อม หรือคนสูงอายุที่จำอะไรไม่ค่อยได้ Neuralink เชื่อว่าสามารถช่วยทำให้จำอะไรกลับมาได้อีก 

ก่อนหน้านี้ อีลอน มัสก์ เคยพูดให้ฟังว่า Neuralink สามารถช่วยรักษาคนที่เป็นโรค Alzheimer ซึ่งเป็นอาการความเสื่อมถอยของการทำงานสมองซึ่งมักพบในผู้สูงอายุ และ Parkinson ที่เป็นอาการเคลื่อนไหวผิดปกติ มีอาการสั่น เคลื่อนไหวช้า กล้ามเนื้อแข็งเกร็ง ไม่ยืดหยุ่น โครงการนี้มีการทดลองกับหนูและลิงแล้ว ขณะนี้อยู่ในช่วงขออนุมัติกับทางการเพื่อทดลองกับคน คาดว่ากลางปี 2020 จะได้เห็นการทดลองกับคนจริง มีผู้อาสาสมัครที่เป็นคนจริงประกาศตัวยอมเป็นหนูทดลองแล้ว

อีลอน มัสก์ ไม่ได้ตั้งใจสร้าง Neuralink ขึ้นมาเพื่อรักษาโรคหรือแก้ปัญหาในสมองของคนเท่านั้น แต่ยังมีความตั้งใจที่จะอัพเกรดมนุษย์ปกติให้ทำงานเชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเทคโนโลยี Artificial Intelligence ซึ่งถ้าหากโครงการนี้สำเร็จอย่างสมบูรณ์จริง ปัญหาความเสื่อมถอยของสมองมนุษย์ที่เกิดในคนที่มีอายุมากขึ้นหรือจากโรคภัย ก็จะหมดไป หรือมีปัญหาน้อยลง คนปกติที่ไม่มีปัญหาอะไรในสมอง ถ้าเชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์ได้จริง ต่อไปก็จะเป็นสมองที่มีข้อมูลไม่จำกัด เอามาใช้เมื่อไหร่ก็ได้ มีระบบวิเคราะห์ข้อมูลที่มีประสิทธิภาพ แต่ยังมีจิตวิญญาณของมนุษย์ที่รู้จักผิดชอบชั่วดี หรือเรากำลังเข้าใกล้ยุคที่ “ปัญญามนุษย์เชื่อมต่อกับปัญญาประดิษฐ์” หนังไซไฟที่กำลังจะเกิดขึ้นจริง อนาคตจะเป็นอย่างไรต่อไป สิ่งที่เรากลัวว่า Ai จะมาแทนที่มนุษย์และสร้างปัญหาให้กับมนุษย์เหมือนในนิยายหรือไม่จับตาดูกันต่อไปครับ